آشنایی با ورق استیل خش دار

در گذشته ضعف ورق‌های استیل در مواجهه با خراشیدگی و محیط‌هایی با تنش و فشار زیاد، به یکی از چالش‌های موجود در صنایع گوناگون بدل شده بود. امروزه، با ظهور ورق‌های استیل با سطح خش‌دار، دیگر ضرورتی به استفاده از ورق‌های استیل معمولی احساس نمی‌شود. این ورق‌های دارای بافت سطحی ویژه، به دلیل همین خطوط، پایداری بیشتری در برابر ضربات و حوادث غیرمنتظره از خود نشان می‌دهند. در ادامه این مطلب اطلاعات بیشتری در مورد ورق استیل خش دار، انواع آن‌ها و موارد استفاده‌شان برای شما شرح خواهیم داد.

ورق استیل خش دار چیست؟

این محصولات، نوع خاصی از ورق‌های آلیاژ آهن هستند که به دلیل روش ساخت ویژه خود، سطحی با خطوط ظریف و یکنواخت دارند و در صنایع مختلفی که نیازمند استحکام و جلوه بصری هستند، کاربرد یافته اند. این قطعات که در زمینه‌هایی نظیر طراحی داخلی، نمای ساختمان و تولید خودرو بسیار پرطرفدارند، با ویژگی‌های منحصربه‌فرد، گستره‌ای از استانداردها و مزایا همراه بوده و با دیگر انواع سطوح استیل مانند براق صیقلی، مات و پرداخت‌شده تفاوت‌های آشکاری دارند.

مزایای استیل خش دار

مزایا و ویژگی های مختلف این ورق ها شامل موارد زیر می شوند:

• به دلیل خصوصیات ویژه، ورق‌های فولادی با سطح خط‌دار در حوزه‌های متنوعی کاربرد دارند. ظاهر جذاب و مدرن این ورق‌ها، جلوه‌ای نو و درخشان به طراحی داخلی، وسایل منزل، تجهیزات آشپزخانه صنعتی و حتی نمای بیرونی ساختمان‌ها می‌بخشد.
• از نظر بهداشتی، سطح این ورق‌ها به آسانی پاک و ضدعفونی می‌شود، که این مزیت در محیط‌های بهداشتی و صنایع پزشکی اهمیت فراوانی دارد. علاوه بر این، ورق‌های استیل خش‌دار در برابر خراشیدگی، خوردگی و زنگ‌زدگی بسیار مقاوم بوده و در نتیجه، عمر مفید طولانی‌تری دارند.
• یکی دیگر از مزایای ویژه این ورق ها امکان بازیافت آن ها در محیط زیست که باعث می شود طبیعت کمتر دچار آسیب شود. در نهایت، این ورق‌ها به دلیل پایداری در برابر نوسانات حرارتی، عملکرد مطلوبی در شرایط محیطی گوناگون از خود نشان می‌دهند.

معایب استیل خش دار

با وجود این ویژگی ها، این ورق ها معایب و مشکلاتی هم دارند که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد:

• یکی از جنبه‌های قابل توجه در مورد ورق‌های استیل با سطح خش‌دار، قیمت تمام‌شده نسبتا بالاتر آن‌ها در مقایسه با ورق‌های استیل صیقلی است که این امر ناشی از مراحل تولید تخصصی‌تر آن‌ها است.
• از جمله مواردی که باید در نظر گرفته شود، لزوم پاکسازی و مراقبت دوره‌ای از ورق‌های استیل با سطح خط‌دار است، زیرا بافت زبر آن‌ها می‌تواند ذرات آلودگی و گرد و غبار را به خود جذب کند. از این رو، نظافت مرتب برای حفظ ظاهر و بهداشت آن‌ها ضروری است.
• یکی دیگر از نکاتی که باید مد نظر قرار بگیرد، احتمال ایجاد خراشیدگی بر روی سطح ورق‌های استیل با پرداخت خش‌دار است، زیرا بافت خاص آن‌ها می‌تواند در صورت عدم توجه و مراقبت صحیح، آسیب‌پذیر باشد. بنابراین، کار با این نوع ورق‌ها نیازمند دقت و احتیاط است.

کاربردهای ورق استیل خش دار

در عمل، خاصیتی نظیر پایداری در برابر فرسایش شیمیایی، استفاده گسترده از این نوع مواد را در محیط‌هایی با میزان رطوبت زیاد توجیه می‌نماید. علاوه بر جنبه‌های بصری و کاربرد در آرایش فضاها، این تولیدات دامنه وسیعی از مصارف گوناگون را شامل می‌شوند که به صورت زیر هستند:

• • ایجاد بخش های تردد در مراکز حمل و نقل عمومی زیرزمینی و مجتمع‌های تجاری بزرگ
  • تولید قطعات گوناگون برای سازه های دریایی
  • استفاده به عنوان پوشش بیرونی سازه‌ها با هدف ارتقاء دوام و جلوه بصری
  • کاربرد در بخش‌های درونی و بیرونی اتاقک‌های حمل عمودی افراد و بار
  • ساخت بدنه برخی از دستگاه‌های خانگی و تجهیزات پخت و پز مانند مکنده‌ها و نگهدارنده‌های سرما
  • تولید سطوح پوششی برای فضاهای پخت و پز صنعتی وسیع و نیز در برخی موارد برای آشپزخانه‌های کوچک خانگی
  • ساخت انواع گوناگون درهای فلزی ضد زنگ در مراکز درمانی، تجاری و غیره
  • کاربرد در ساخت انواع زیورآلات زینتی و همچنین جواهرات گرانبها
  • تولید ساعت‌های مچی با طراحی‌های خاص و برند

فرآیند خش دار کردن ورق استیل

یکی از دلایل اصلی پایداری این محصولات در مقابل خوردگی، به دلیل وجود اکسید کروم است. این ویژگی در مورد ورق‌های خش‌دار نیز صادق بوده و فرآیند ایجاد خطوط سطحی معمولا آسیبی به این لایه محافظ وارد نمی‌کند و حتی در صورت خراشیدگی، قابلیت ترمیم خودکار آن حفظ می‌شود. تولید این نوع ورق‌ها از طریق سایش کنترل‌شده با ابزارهای خاص فلزی صورت می‌گیرد و نتیجه‌ی نهایی، سطحی با خطوط منظم و غیربراق است که با سطوح مات معمولی تفاوت دارد؛ در واقع، سطح ورق خش‌دار، بافتی زبر اما یکدست دارد، در حالی که سطح مات کاملا صاف است.

این مقاله را حتما بخوانید: تفاوت های ورق استیل و گالوانیزه

لازم به ذکر است که کیفیت ظاهری ورق‌های استیل تولیدشده به روش نورد و عملیات شیمیایی می‌تواند از مات تا براق متغیر باشد، اما برای تولید ورق‌های خش‌دار، پس از مرحله نورد، فرآیند ایجاد خطوط ظریف (که گاهی به آن پرداخت مات گفته می‌شود) با استفاده از روش‌های سایشی اعمال می‌گردد. معمولا، ورق‌های استیل زنگ‌نزن با پرداخت‌های سطحی 2B یا 2R به عنوان ماده اولیه برای تولید ورق‌های خش‌دار مورد استفاده قرار می‌گیرند.

انواع ورق استیل خش دار

انواع گوناگون این محصولات را می‌توان بر اساس شاخص‌های متنوعی دست بندی کرد. برای نمونه، مبنا قرار دادن نوع فولاد زنگ‌نزن مورد استفاده در ساخت آن‌ها، یکی از شیوه‌های این تقسیم‌بندی است. به همین ترتیب، می‌توان با در نظر گرفتن گستره رنگ‌های تولیدی این محصولات، یک دسته‌بندی نوین ارائه کرد. در ادامه این مطلب، به معرفی پرطرفدارترین نمونه‌های ورق‌های استیل خش‌دار خواهیم پرداخت.

• ورق استیل خش دار 304

این گونه از ورق‌های استیل با نمای خش‌دار، اغلب از آلیاژ استنلس استیل با کد 304 تولید می‌گردند. در ساختار این محصولات، معمولا از 18 درصد عنصر کروم و 8 درصد عنصر نیکل استفاده می‌شود که پایداری بسیار بالای این ترکیب، عامل اصلی شهرت و تقاضای زیاد آن است. پرکاربردترین نمونه از ورق‌های خش‌دار استیل موجود در بازار، مدل 304 بوده که در ساخت طیف وسیعی از جواهرات و ساعت‌های مچی به کار گرفته می‌شود. لازم بذکر است یکی از مهمترین تولیدکنندگان این ورق فولادی شرکت تیسکو چین (TISCO) می باشد.

نکته قابل توجه این است که بر روی این ورق فولادی مقاوم در برابر خراش، کوچک‌ترین اثری از مواد چرب و آلودگی‌های مختلف دیده نمی‌شود. وجود عنصر کروم در این ورق‌های استیل با سطح خش‌دار، سبب ایجاد مقاومت چشمگیر در برابر سایش و خوردگی می‌گردد. افزون بر این، عنصر نیکل موجود در آن، موجب افزایش درجه سختی و استحکام آن می‌گردد؛ بدون آنکه انعطاف‌پذیری و قابلیت فرم‌دهی آن دچار افت شود.

• ورق استیل خش دار 430

در مقابل ورق استیل خش‌دار نوع 304 که خاصیت جذب مغناطیسی ندارد، مدل 430 از نوعی استیل خش‌دار است که جذب آهنربا می‌شود. علت این نام‌گذاری بگیر و نگیر به واکنش آن‌ها در برابر مغناطیس برمی‌گردد؛ ورق 430 به دلیل قابلیت جذب توسط آهنربا، به عنوان ورق بگیر شناخته می‌شود.

به دلیل اختلاف در ویژگی‌های مغناطیسی این دو نوع ورق، می‌توان با استفاده از یک آهنربا، آن‌ها را از هم تمیز داد. میزان مقاومت ورق 430 به اندازه مدل 304 نیست و در مقایسه با آن، از استحکام کمتری برخوردار است. این نوع ورق معمولا در تولید برخی از وسایل مورد استفاده در منازل به کار می‌رود. تفاوت اصلی این مدل با ورق 304، در میزان عنصر نیکل موجود در آن‌هاست. به طور مشخص، درصد نیکل در آلیاژ 430 کمتر از یک درصد است، در حالی که در ورق استیل 304، این مقدار حداقل به هشت درصد می‌رسد.(مقایسه جامع ورق استیل ۳۰۴ و ۴۳۰)

• ورق استیل خش دار دودی

یکی از گونه‌های این قطعات بر اساس تنوع رنگی، نوع دودی آن است. این ورق‌ها از جذابیت بصری قابل توجهی برخوردارند، به گونه‌ای که اغلب در طراحی فضاهای داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دسته از ورق‌ها، علاوه بر جلوه ظاهری ویژه، خواص فیزیکی مطلوبی را نیز ارائه می‌دهند.

• ورق استیل خش دار طلایی

نوع دیگری از ورق‌های فولادی زنگ‌نزن با ظاهری درخشان و دارای خطوط سطحی وجود دارد که از طریق فرآیند لایه‌نشانی بخار فیزیکی (PVD) به رنگ زرد طلایی درآمده‌اند. در تولید این ورق‌های جذاب طلایی‌رنگ، از عنصر تیتانیوم استفاده شده است که هم خواص فیزیکی مطلوبی به آن‌ها می‌بخشد و هم جلوه‌ای دیدنی ایجاد می‌کند.

اگر از این محصولات در طراحی داخلی فضای زندگی خود بهره می‌برید، هیچ‌گونه دغدغه‌ای در مورد نظافت آن‌ها نخواهید داشت. در حقیقت، پایداری استیل خش‌دار طلایی در برابر خراش و ضربه بسیار بالاست و شما می‌توانید با استفاده از هر نوع ماده پاک‌کننده‌ای، آن‌ها را تمیز نمایید.

استانداردهای ورق استیل خش دار در ایران

مطابق با معیارهای جهانی، ورق‌های فولادی زنگ‌نزن با سطح خط‌دار را می‌توان در اشکال گوناگونی تولید و به بازار عرضه کرد. از متداول‌ترین شاخص‌های تولیدی این ورق‌ها می‌توان به NO.3، NO.4 و NO.6 اشاره کرد که این معیارها بر اساس کیفیت نمای سطحی آن‌ها طبقه‌بندی می‌شوند.

بر اساس این تقسیم‌بندی، ورق‌هایی با کد 6 دارای بافتی هموارتر و ورق‌هایی با کد 3 دارای بافتی ناهموار هستند. در میان نمونه‌های یاد شده، استاندارد  NO.4 در قلمرو ایران از شهرت و محبوبیت بیشتری برخوردار است. خطوط ایجاد شده بر روی سطح ورق استیل با این مشخصه، یکنواخت و در امتداد یک جهت قرار گرفته‌اند.

به دلیل وجود این خطوط همگون و هم‌راستا در ورق استیل با استاندارد NO.4، معایبی نظیر نمایان شدن جای اثر انگشت بر روی این ورق‌ها کمتر به چشم می‌آید. از همین رو، ورق استیل با استاندارد No.4 در حوزه طراحی دکوراتیو، طرفداران زیادی را به خود اختصاص داده و به لحاظ بهای تمام‌شده نیز، بسیار مقرون به صرفه است.

 

نتیجه گیری

ورق‌های فولادی ضد زنگ با سطح خش‌دار، دسته‌ای از محصولات فلزی هستند که از طریق فرآیندهای خاص، سطحی با خطوط منظم پیدا می‌کنند. این ویژگی، علاوه بر زیبایی بصری، مقاومت آن‌ها را در برابر خراش و لکه‌های سطحی بهبود می‌بخشد. این ورق‌ها با آلیاژهای گوناگون و در رنگ‌های متنوع تولید شده و استانداردهای مختلفی برای کیفیت سطح آن‌ها وجود دارد.

کاربردهای این ورق ها بسیار گسترده بوده و شامل صنایع دکوراتیو، ساختمانی، لوازم خانگی و غیره می‌شود. اگرچه ممکن است هزینه بیشتری نسبت به استیل صیقلی داشته باشند، اما دوام و ظاهر خاص آن‌ها، آن‌ها را به انتخابی محبوب در بسیاری از زمینه‌ها تبدیل کرده است.