ورق فولادی چیست؟ انواع ورق فولادی در صنعت

در این پست ما به طور کامل به ورق فولادی و انواع آن و موارد استفاده از ورق فولادی در صنایع مختلف را شرح داده ایم پس تا انتها این مطلب با ما باشید :

ورق فولادی چیست؟

ورق های فولادی یکی از مهمترین و پرکاربردترین فرآورده های شمش فولاد می باشد. ورق فولادی سطح صاف و مسطحی است که غالبا از جنس آهن و فولاد می باشد و از نورد اسلب تولید می شود . نامگذاری ورق آهن به نوع تولید آن است که شامل موارد زیر است:

۱. استاندارد ASTM آمریکا

۲. استاندارد گوس روسیه

بهترین کارخانه های تولیدکننده ورق های فولادی در ایران را می توان فولاد مبارکه اصفهان،فولاد اکسین اهواز،فولاد کاویان،فولاد گیلان و… دانست.

این کارخانه ها با تولید این مقاطع در داخل کشور باعث می شوند که انواع ورق فولادی در بازار داخلی با قیمتی مناسب عرضه شوند و علاوه بر آن با صادرات این اقلام کمک بزرگی به چرخه اقصاد کشور می کنند.
فرایند نورد یکی از بهترین و کاربردی‌ترین روش‌های شکل‌دادن فلزات است و عبارت است از تغییر شکل پلاستیک فلز به وسیله عبور از بین غلتک‌ها . انواع محصولات از قبیل تیرآهن و نبشی با مقاطع مختلف به وسیله این فرایند تولید می‌شوند.
اما علاوه بر شاخص‌های فراوانی که برای تقسیم بندی ورق‌های فولادی به گروه‌های مختلف بیان کردیم، هر کدام از آن‌ها خود در سایزها و اندازه‌های گوناگونی هم تولید می‌شوند. هم چنین کارخانه سازنده هم تاثیر زیادی بر کیفیت و کارایی ورق‌های فولادی دارد. از آن جایی که کشور ما یکی از بزرگ‌ترین دارندگان معادن آهن و فولاد می‌باشد، دارای کارخانه‌ها و شرکت‌های بزرگی هم در فرآوری فولاد است.

انواع ورق فولادی در صنعت

ورق سیاه

ورق سیاه یکی از پرکاربردترین انواع ورق‌های فولادی است که هم به طور مستقیم مورد استفاده قرار می‌گیرد و هم به صورت تبدیل به تجهیزات دیگر، از آن استفاده می‌شود. این ورق با استفاده از فرآیند نورد گرم تولید می‌شود. با توجه به این که ورق‌های سیاه در طول فرایند نورد گرم حرارت زیادی را تحمل می‌کنند، سطحی مات دارند؛ به همین دلیل به ورق‌های تولیدی در نورد گرم، ورق سیاه هم گفته می‌شود. این ورق‌ها البته سطح ظاهری مناسبی هم ندارند و به طور معمول صاف و صیقلی نیستند؛ بنابراین بیش‌تر در مواردی استفاده می‌شوند که شکل ظاهری از اهمیت زیادی برخوردار نیست.

کاربرد انواع ورق سیاه:

موارد کاربرد ورق سیاه بسیار زیاد هستند اما به‌طورکلی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

بدنه خودروها
ورق کف خودرو
لوله‌های درزدار
انواع پروفیل
تانکرسازی
کشتی‌سازی

ورق روغنی :

همانند ورق سیاه، نام ورق روغنی هم ربطی به چرب بودن سطح این نوع ورق ندارد بلکه به خاطر صیقلی و براق بودن سطح این نوع ورق در بازار به اصطلاح به آن‌ روغنی گفته می‌شود. فرآیند تولید ورق‌های روغنی به روش نورد سرد انجام می‌شود و دلیل براق بودن محصول نهایی نیز همین روش تولید است. هدف از تولید این نوع ورق دستیابی به کیفیت سطحی بالا و تهیه ورق‌هایی با ضخامت‌های پایین‌تر است. روش تولید ورق روغنی بدین گونه است که محصول خروجی فرایند نورد گرم (پس از خنک شدن)، وارد فرآیند اسید شویی (توضیحات تکمیلی را می‌توانید در بخش بعدی مربوط به ورق‌های اسید شویی مطالعه کنید)، می‌شود و پس از اتمام این فرآیند ورق روغن‌کاری شده و مجدداً کلاف پیچ می‌گردد.

کاربردهای ورق روغنی

مهم‌ترین کاربردهای ورق‌های روغنی عبارتند از:
• استفاده در ساخت و تولید لوازم خانگی به دلیل شکل ظاهری و کیفیت مناسب
• تولید لوله‌ها و اتصالات
• ساخت بخش‌هایی از بدنه خودروها
• تولید ورق‌های گالوانیزه

ورق اسید شویی :

یکی دیگر از انواع ورق ، ورق اسیدشویی است. پس از تولید ورق در فرایند نورد گرم، به دلیل حرارت بالای ورق و پاشش مداوم آب بر روی سطح آن برای خنک کاری در فرایند نورد، روی سطح ورق اکسید آهن تشکیل می‌گردد. حال به‌منظور حذف پوسته‌های اکسید شده بر روی سطح ورق فرایند اسید شویی بر روی آن انجام می‌گیرد.

فرایند اسید شویی به این صورت است که ورق در دستگاه مربوطه قرار گرفته و وارد خط اسید شویی می‌گردد. در خط اسید شویی ورق از مخزن اسید (که معمولاً اسیدکلریدریک است) عبور می‌کند و پس از طی شدن فرایند در انتها مجدداً به‌صورت کلاف جمع می‌گردد.

کاربردهای ورق اسید شویی

مهم‌ترین کاربردهای ورق اسید شویی شامل موارد زیر می‌شوند:
• استفاده در تولید شاسی و رینگ خودروها
• استفاده در صنایع کشتی سازی
• ساخت لوله‌های انتقال نفت و گاز

ورق گالوانیزه :

ازآنجایی‌که خوردگی و زنگ‌زدگی ورق‌های فولادی همیشه عاملی مورد توجه بوده است و از طرفی تولید ورق‌های فولادی ضدزنگ و مقاوم در برابر خوردگی برای مصارف صنعتی اقتصادی نیست، ورق‌های گالوانیزه تولید و ساخته شده‌اند. برای روکش کردن ورق‌های فولادی روش‌های گوناگونی وجود دارد اما گالوانیزه کردن ورق‌ها اقتصادی‌ترین روش ممکن است.

برای تولید ورق‌های گالوانیزه از ورق روغنی استفاده می‌شود و روش کار بدین صورت است که ورق روغنی را در وان مذاب روی غوطه‌ور کرده تا با توجه به ضخامت مورد نظر فلز روی بر سطح ورق قرار گیرد.

کاربردهای ورق گالوانیزه

این ورق‌ها کاربردهای فراوانی داشته و نسبت به سایر ورق‌ها کاربردشان مشهودتر است. بنابراین، افراد شناخت بیش‌تری از آن‌ها نسبت به سایر انواع ورق‌های فولادی دارند. تعدادی از مهم‌ترین کاربردهای ورق گالوانیزه عبارتند از:
• استفاده برای تولید تانکرهای آب
• ساخت کابینت‌های آشپزخان
• ساخت سقف سوله‌های گوناگون
• راویزهای ساختمانی و مصالح این چنینی دیگر
• صنعت خودروسازی
• تولید لوله‌های انتقال آب

ورق رنگی :

یکی دیگر از انواع ورق فولادی ، ورق رنگی است. ورق رنگی در واقع ورق گالوانیزه‌ای است که با یک پوشش رنگی الکترواستاتیک پوشانده شده. ورق‌های رنگی فولادی با 15 تنوع رنگی تولید و به بازار عرضه می‌شوند و معمولاً در تولید سقف سوله، آلاچیق و شیروانی‌ها، تولید لوازم‌خانگی و اداری، ساخت تجهیزات سرمایشی و گرمایشی و بسیاری موارد دیگر کاربرد دارد.

فرایند تولید ورق رنگی بدین گونه است که ابتدا کلاف گالوانیزه وارد بخش آماده‌سازی ورق شده و با طی کردن فرایندی چربی‌ها و ناخالصی‌های روی سطح ورق پاک‌سازی می‌گردد. در مرحله بعد ورق از بین غلتک‌های برس کار عبور کرده تا سطح ورق به‌طور کامل صاف و یکنواخت گردد. پس‌ازاین مرحله سطح ورق با آب شستشو شده و با هوای گرم خشک می‌گردد.

پس از آماده‌سازی، ورق وارد مرحله رنگ‌آمیزی می‌شود. البته با توجه به اینکه رنگ ورق‌های فولادی از نوع الکترواستاتیک است اصطلاح رنگ‌آمیزی صرفه به‌منظور رنگ شدن استفاده‌شده و خبری از رنگ مایع و فرچه و قلم‌مو نیست. فرایند رنگ‌آمیزی بدین‌صورت است که ابتدا یک نوع رنگ پایه پلیمر به‌صورت پودر بر روی سطح بالایی و پایینی ورق پاشیده می‌شود و سپس ورق وارد کوره پخت می‌شود.

کاربردهای ورق رنگی

از این نوع ورق‌ها بیش‌تر برای مصارفی استفاده می‌شود که هم شکل ظاهری مهم است و هم خاصیت ضد رطوبت و ضد زنگ بودن اهمیت دارد. تعدادی از مهم‌ترین کاربردهای ورق رنگی عبارتند از:
• استفاده در نماهای داخلی و خارجی ساختمان‌ها
• برای تولید بخشی از اجزای اتومبیل‌ها
• استفاده در ساخت لوازم خانگی
• لوازم آشپزخانه

ورق آجدار:

ورق آجدار به‌نوعی ورق فولادی اطلاق می‌شود که بر روی سطح آن با ترتیب و نظم مشخصی برجستگی‌هایی هندسی وجود دارد. از آنجایی که ورق‌های فولادی به‌طور معمول صاف و مسطح هستند، امکان حرکت کردن یا قرار دادن سایر اجسام بر روی آن‌ها وجود ندارد و هر جسمی بر روی آن‌ها به سادگی لیز می‌خورد، به همین منظور و با هدف فراهم کردن امکان حرکت بر روی سطوح فولادی ورق‌های آجدار تولید می‌شوند.

کاربرد ورق آجدار

کف عرشه کشتی‌ها
پله‌های اضطراری
کف پل‌های عابر پیاده
کف اتاق کامیون‌ها یا وانت‌ها
سطوح دستگاه‌های صنعتی

ورق قلع اندود

این نوع ورق‌های فولادی یکی از آشناترین ورق‌ها نزد عموم مردم هستند؛ چرا که استفاده بسیاری زیادی از آن‌ها جهت تولید ظروف مواد غذایی وجود دارد. ورق‌های قلع اندود در دسته ورق‌های پایه روغنی قرار می‌گیرند و در اصطلاح عامیانه به ان‌ها حلب هم گفته می‌شود. برای تولید این ورق‌ها یک لایه قلع بر روی ورق روغنی قرار می‌دهند تا خاصیت ضد زنگ زدگی و ضد خوردگی پیدا کند. در واقع روش ساخت ورق‌های قلع اندود شباهت زیادی به تولید ورق‌های گالوانیزه دارد. اما نکته مهم این جا است که قلع خاصیت ضد خوردگی بیش‌تر نسبت به روی دارد، بنابراین در محیط‌های اسیدی هم می‌توان از آن استفاده نمود.

کاربردهای ورق‌ قلع اندود

شاید به راحتی بتوان گفت یکی از مهم‌ترین موارد مصرف ورق‌های قلع اندود در صنایع بسته بندی مواد غذایی است. اما علاوه بر این صنعت استفاده‌های دیگری هم از این ورق‌ها می‌شود. تعدادی از رایج‌ترین کاربردهای ورق‌ قلع اندود شامل موارد زیر هستند:
• ظروف مواد غذایی مانند روغن، کنسرو و غیره
• ظروف برخی نوشیدنی‌ها مانند نوشابه و انرژی‌زا
• ساخت پوسته‌های مناسب برای فیلتر روغن‌ها
• تولید رخی قطعات خودرو
• محافظ‌های الکترونیکی

امیدواریم این مطالب برای شما عزیزان مفید بوده باشد .