کاربرد ورق روغنی در صنعت خودروسازی

در صنعت ساخت وسایل نقلیه گوناگون، از جمله اتومبیل‌هایی که روزانه با آن‌ها مواجه می‌شویم، گونه‌های مختلفی از صفحات فلزی مبتنی بر آهن به کار گرفته می‌شوند که یکی از مهمترین آن ها ورق روغنی است. این صفحات، به دلیل استحکام قابل توجه و همچنین صرفه اقتصادی، گزینه‌ای مطلوب برای تولید این وسایل محسوب می‌گردند. انواع متفاوتی از این صفحات در صنایع گوناگون کاربرد دارند و یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان آن‌ها در سطح جهانی، حوزه تولید خودرو است. آلیاژ آهن و فرآورده‌های جانبی آن، به طور گسترده در بخش‌های صنعتی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند. صفحات آهنی به ویژه ورق روغنی در خودروسازی به علت قابلیت انعطاف و تغییر شکل مناسب، در ساخت بدنه و اجزای دیگر خودروها کاربرد دارند.

شایان ذکر است که علاوه بر صفحات آهنی، انواع ورق‌های فلزی دیگری نظیر آلومینیوم، تیتانیوم و منیزیم نیز در فرآیند تولید خودروها به کار گرفته می‌شوند. بهای مواد اولیه آهنی و قیمت صفحات فولادی، از عوامل تاثیرگذار در تعیین هزینه‌های نهایی ساخت یک خودرو به شمار می‌روند. در این مقاله به طور کامل درباره استفاده از ورق روغنی در صنعت خودروسازی صحبت خواهیم کرد.

اهمیت ورق های فولادی در خودروسازی

این محصولات به دلیل وجود ویژگی های مناسبی که دارند، اهمیت زیادی در صنعت خودروسازی دارند که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:

• پایداری و مقاومت چشمگیر

یکی از خصایص کلیدی صفحات فلزی که سبب استفاده از آن‌ها در تولید خودرو می‌گردد، پایداری و مقاومت ساختاری قابل توجه آن‌هاست. دوام و استحکام بالا، در هر حوزه صنعتی و برای هر کالایی، فواید متعددی را به همراه دارد. آلیاژ آهن، از خود پایداری قابل ملاحظه‌ای در برابر نیروهای وارده نشان می‌دهد و از همین رو، در ساخت اتومبیل‌ها به کار گرفته می‌شود تا سطح ایمنی آن‌ها ارتقا یابد. به علاوه، این صفحات از طول عمر مفیدی برخوردارند که به افزایش دوام و عمر مفید وسایل نقلیه منجر شده و هزینه‌های جانبی و اضافی را برای مصرف‌کنندگان کاهش می‌دهد.

• دوستدار محیط زیست

از آنجایی که وسایل نقلیه پس از اتمام دوره بهره‌وری خود دیگر کارایی ندارند، ضروری است که اجزای تشکیل‌دهنده آن‌ها قابلیت بازیابی و استفاده مجدد را داشته باشند. گونه‌های مختلف صفحات فلزی به کار رفته در ساخت این وسایل، به ویژه ورق‌های روغنی، از جمله مواد قابل بازیافت محسوب شده و با ملاحظات زیست‌محیطی همخوانی دارند. فرآیند بازیافت ورق روغنی، ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی آن‌ها را دچار دگرگونی نمی‌کند.

• سطح بالای امنیت به واسطه ورق‌های فولادی

یکی از دلایل اصلی استفاده از ورق روغنی در ساخت خودرو، سختی، مقاومت ساختاری و ویژگی‌های فیزیکی منحصربه‌فرد آن‌هاست. تمامی این خصوصیات در نهایت به ارتقای سطح ایمنی وسیله نقلیه کمک می‌کنند. این صفحات قادرند میزان قابل توجهی از نیرو و فشار را جذب کرده و از بروز آسیب به سلامت و جان سرنشینان تا حد زیادی ممانعت به عمل آورند.

• امکان ترمیم و شکل‌پذیری صفحات

همان‌طور که آگاهیم، صفحات فلزی، موادی تخت با ضخامت اندک هستند که همین امر موجب انعطاف و قابلیت شکل‌گیری مناسب آن‌ها می‌گردد. این ویژگی، به متخصصان طراحی و تولید خودرو یاری می‌رساند تا در ساخت تمامی اجزای اتومبیل، فرآیند تغییر شکل و فرم‌دهی را به آسانی به انجام رسانده و محدودیتی در ایجاد طرح‌های گوناگون نداشته باشند. به علاوه، همین خصوصیت، امکان ترمیم و بازسازی بدنه وسایل نقلیه را فراهم می‌آورد. بسیاری از خودروهایی که ساختار بدنه آن‌ها در سوانح دچار تغییر حالت شده است، از طریق فرآیند صافکاری، مجدداً قابل استفاده می‌گردند.

 

ورق روغنی در صنعت خودرو سازی

صفحات فلزی، دسته‌ای متنوع از مواد با ویژگی‌های متفاوت را در بر می‌گیرند که از آن جمله می‌توان به ورق‌های گرم‌نوردیده، گالوانیزه، سردنوردیده، آلیاژی و غیره اشاره نمود. در میان این تنوع، ورق‌های سردنوردیده از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و در صنایع گوناگون، کاربردهای فراوانی دارند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، صنعت ساخت خودرو است. این ورق‌ها که از طریق فرآیند شکل‌دهی مکانیکی در دمای پایین تولید می‌شوند، به همین دلیل با عنوان “ورق سرد” نیز شناخته می‌شوند.

از نظر بصری، این صفحات دارای سطحی درخشان و ضخامت نسبتاً کمی هستند. یکی از کاربردهای قابل توجه ورق‌های نورد سرد، استفاده از آن‌ها به عنوان ماده اولیه در تولید ورق‌های گالوانیزه است که این نوع ورق‌ها نیز در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کدام گریدهای ورق روغنی در خودرو سازی کاربرد دارد؟

استفاده از صفحات فلزی در صنعت تولید خودرو بسیار فراگیر است. علاوه بر بهره‌گیری از ورق‌هایی با جنس‌های گوناگون، برخی از ترکیبات آلیاژی خاص و دسته‌بندی‌های مختلف ورق نیز در ساخت اجزای خودرو به کار گرفته می‌شوند که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.

ورق ها ‏ A36

یکی از انواع صفحات فلزی آلیاژی که با فرآیند شکل‌دهی حرارتی تولید می‌شود و در ساختار بیرونی خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرد، ورق فولادی با شناسه ورق A36 است. علاوه بر این، از این نوع ورق در تولید مخازن و همچنین در صنایع مرتبط با دریا، نفت و گاز نیز بهره‌برداری می‌گردد.

ورقه C 1010

این نوع صفحه فلزی که از دسته ورق‌های با میزان کربن پایین به شمار می‌رود، در ساخت پوشش خارجی خودرو کاربرد دارد. از ویژگی‌های آن می‌توان به قابلیت ماشین‌کاری، انعطاف ساختاری بالا و امکان اتصال از طریق جوشکاری اشاره نمود. فرآیند تولید این ورق به دو شیوه شکل‌دهی حرارتی و مکانیکی در دمای پایین صورت می‌پذیرد.

ورقDP

یکی از نوین‌ترین صفحات فلزی که در تولید پوشش بیرونی خودرو به کار گرفته می‌شود، ورق با شناسه DP است. این نوع ورق از سختی، استحکام و کیفیت ممتازی برخوردار است. ترکیب عناصر شیمیایی و فرآیندهای حرارتی خاص به کار رفته در تولید آن، منجر به شکل‌گیری ساختاری با دو فاز متفاوت به نام‌های فریت و مارتنزیت شده است. فاز مارتنزیت، ضمن داشتن سختی و استحکام قابل توجه، از جمله مواد اولیه پیشرفته در صنعت خودروسازی محسوب می‌گردد.

ورق فولادیTRIP

این نوع صفحه فلزی، به دلیل قابلیت انعطاف و شکل‌گیری مطلوب، در ساخت پوشش بیرونی خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد و از مقاومت مناسبی در برابر ضربات برخوردار است. تسمه‌های فولادی، به عنوان یکی از اجزای حیاتی در صنعت تولید خودرو، در تقویت ساختار بدنه، تولید قطعات گوناگون و حتی در سامانه‌های انتقال قدرت به کار گرفته می‌شوند. این تسمه‌ها، به دلیل ویژگی‌های استحکام بالا و قابلیت تغییر شکل، در فرآیندهای تولیدی کاربرد گسترده‌ای دارند.

انواع ورق های فولادی بکار رفته در خودرو سازی

ورق های روغنی در صنعت تولید خودرو دامنه کاربرد وسیعی دارند و در بخش‌های گوناگون اتومبیل، از جمله ساختار اصلی، سیستم ترمز، چرخ‌ها، پوشش بالایی، ستون‌ها، پیشرانه، سطوح بیرونی و سامانه خروج دود مورد استفاده قرار می‌گیرند. با توجه به تنوع موارد استفاده، لازم است که در هر قسمت، صفحات فلزی گوناگونی با در نظر گرفتن ویژگی‌های مورد نیاز به کار گرفته شوند. در ادامه، به معرفی برخی از انواع ورق‌های مورد استفاده در صنعت خودروسازی خواهیم پرداخت.

• ورق ضد زنگ در خودرو سازی

در صنعت خودروسازی، گونه‌ای از صفحات فلزی با نام “فولاد ضد زنگ” به کار گرفته می‌شود. این ماده، آلیاژی است که از ترکیب عناصر کروم و آهن خالص، استخراج شده از منابع معدنی آهن، تولید می‌گردد. حضور کروم در ساختار آن، سبب ایجاد مقاومتی ویژه در برابر پدیده اکسیداسیون، رطوبت محیطی و خوردگی شیمیایی در این صفحات می‌گردد. این نوع ورق، علاوه بر طول عمر بالا، از وزن سبکی نیز برخوردار است.

ویژگی بارز آن، پایداری در مقابل نم و فرسایش است. یکی از مشتقات فولاد ضد زنگ، “استنلس استیل” نامیده می‌شود که به علت نمای درخشان و جذاب خود، در بخش‌های ظاهری بدنه خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• ورق گالوانیزه در صنعت خودرو

یکی دیگر از انواع صفحات فلزی مورد استفاده در صنعت خودروسازی، ورق گالوانیزه است. این ورق‌ها در واقع همان صفحات آهنی هستند که طی فرآیندهای شکل‌دهی حرارتی و مکانیکی در دماهای متفاوت تولید می‌گردند. پس از این مراحل، صفحات آهنی تحت فرآیندی به نام گالوانیزاسیون قرار گرفته و به ورق گالوانیزه تبدیل می‌شوند. این نوع ورق، دارای پوششی از عنصر روی بر سطح خود است که آن را در برابر رطوبت و فرسایش مقاوم می‌سازد. در ساخت اتومبیل‌ها، از ورق‌های گالوانیزه با ضخامت‌های گوناگون به کار گرفته می‌شود. انواع ورق گالوانیزه از طریق دو روش حرارتی و الکتروشیمیایی تولید شده و هر دو در صنعت خودروسازی کاربرد دارند.

این مقاله را حتما بخوانید: کاربرد ورق گالوانیزه در صنعت خودروسازی

ورق‌های تولید شده به روش الکتروشیمیایی، به دلیل دقت بالا در تنظیم ضخامت لایه روی، دارای سطحی یکنواخت، صاف و براق بوده و رنگ‌آمیزی آن‌ها آسان‌تر است. از این رو، در موارد خاص‌تری نظیر ساخت پوشش بیرونی خودرو به کار می‌روند. همچنین، در تولید درهای خودرو، گلگیرها، کاپوت و یا مخازن سوخت اتومبیل نیز می‌توان از آن‌ها بهره برد.

• ورق روغنی در خودروسازی

صفحات فلزی که از طریق فرآیند شکل‌دهی مکانیکی در دمای پایین تولید می‌شوند، با نام “ورق روغنی” شناخته می‌شوند. کاربرد اصلی این نوع ورق، در ساخت پوشش بیرونی خودرو است. ورق روغنی یا ورق سرد، قابلیت پذیرش رنگ مناسبی دارد. این ورق‌ها، با ضخامت‌های گوناگون و طول مشخص، در تولید بدنه اتومبیل مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین، در ساخت لوله‌های خروجی گازهای احتراقی و سایر اجزای متنوع خودرو نیز کاربرد دارند. به طور کلی، انواع لوله‌های فلزی از انواع صفحات فلزی تولید می‌شوند و بهای لوله، بر اساس بهای صفحه فلزی به عنوان ماده اولیه تعیین می‌گردد. یک نمونه از این ورق‌ها که در صنایع مختلف از جمله خودروسازی کاربرد دارد، ورق روغنی با نام تجاری “هفت الماس” است.

• ورق آلومینیوم در صنعت خودرو

در میان صفحات فلزی مورد استفاده در ساخت اتومبیل، ورق‌های آلومینیومی به عنوان یکی از پرکاربردترین‌ها شناخته می‌شوند. علت اصلی این استقبال گسترده در صنعت خودروسازی، در درجه اول، ویژگی انعطاف‌پذیری و ماهیت سبک این ماده است و در پی آن، قیمت مقرون‌به‌صرفه آن نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. در برخی موارد، از ورق‌های آلومینیومی در ساخت اجزای بیرونی خودرو نیز بهره گرفته می‌شود. با این حال، کاربرد بدنه آلومینیومی معمولاً به خودروهای لوکس و گران‌قیمت محدود می‌گردد.

جمع بندی

ورق روغنی، محصول نورد سرد فولاد، به دلیل سطح صاف، قابلیت رنگ‌پذیری عالی و انعطاف‌پذیری مطلوب، جایگاه ویژه‌ای در صنعت خودروسازی یافته است. این نوع ورق با ضخامت‌های متنوع، عمدتاً در ساخت بدنه و قطعات ظاهری خودرو به کار رفته و به دلیل کیفیت سطح، امکان ایجاد پوشش‌های زیبا و بادوام را فراهم می‌آورد. علاوه بر این، ورق روغنی به عنوان ماده اولیه در تولید لوله‌ها و سایر اجزای خودرو نیز کاربرد داشته و نقش مهمی در کیفیت و ظاهر نهایی خودرو ایفا می‌کند.